یکی از عمومی ترین سوال هایی که افراد حین خروجی گرفتن از افترافکت و دیگر نرم افزارهای گرافیکی ممکن است با آن ذهن خود را مشغول کنند ، این است که کدک (codec) چیست و تفاوت آن با فرمت فایل چیست؟
اول ، یک نرم افزار گرافیکی مانند افترافکت محیط ویرایشگر فیلم شمارا دارد ، به صورتی که شما افکت های مختلفی را اعمال میکنید و یا صداهای مختلف را به پروژه خود اضافه یا حذف میکنید ، اما چطور میشود که شما میتوانید به صورت مجزا صدا را از فیلم جدا کنید و یا چرا باید حتما از نرم افزار خروجی(رندر) گرفت؟
برای جواب به سوال بالا بهتر است با معنی کُدِک در اول کار آشنا شویم.در واقع کدک به سخت افزار یا نرم افزاری گفته میشود که برای فشرده سازی و رمزگذاری(encode) و رمزنگاری (decode) فیلم های شما استفاده میشود. خب این به چه معنی است؟
در گذشته برای اولین بار فیلم های خروجی گرفته شده حجم بالایی داشتند ، پس آزمایشگاه های آی تی دنیا و اساتید این رشته تصمیم به طراحی یک الگوریتم فشرده سازی کردند تا در عین کیفیت بالا حجم بسیار پایینی از فیلم ها داشته باشند.از این رو دست به طراحی چندین الگوریتم فشرده سازی کردند که به آنها اصطلاحا کدک گفته میشد.
اگر ما بخواهیم یک فیلم را از افترافکت خروجی بگیریم اون هم بدون هیچ فشرده سازی در واقع ما داریم از فرمت AVI استفاده میکنیم چرا که هیچ فشرده سازی رو فیلم ما انجام نمیدهد و امکان دارد برای یک موشن گرافیک 10 ثانیه ای حجمی معادل 1 گیگ فیلم خروجی را دریافت کنیم.اما AVI صرفا برای مکان های تبلیغات شهری و مکانهای تبلیغاتی بزرگ که کیفیت مهمتر است استفاده میشود و اصلا برای انتشار در شبکه های اجتماعی مناسب نیست!
مقاله پیشنهادی: چگونه لغزش دوربین را درافترافکت بگیریم؟
کار کدک چیست و تفاوت آن با فرمت چیست؟
در واقع همانطور که گفته شد کدک برای فشرده سازی فیلم ها به کار گرفته میشود اما فرمت مانند سبدی است که داخل آن ماست ، شیر ، ترشی، آبمیوه قرار میدهیم.
یعنی فرمت میتواند مانند ظرفی چندین کدک را داخل خود جای دهد.برای مثال شما برای پخش یک فیلم به تصویر و صدا نیاز دارید و میخواهید از کدک H.264 برای فیلم اصویر خود استفاده کنید. حال فایل شما که پسوند MP4 دارد دارای یک کدک H.264 برای ذخیره سازی تصویر و یک کدک MP3 برای ذخیره صدا میباشد.
اما معمول ترین کدک ها و فرمت ها کدامند و کدام یک بهتر از دیگریست؟
خانواده کدک MPEG (ازنظر اسم): در واقع الگوریتمی که داخل این کدک به کار میرود بسیار به فشرده سازی فیلم و حفظ کیفیت نهایی کمک میکند.
MPEG را با یک عدد جلوی آن میشناسند برای مثال MPEG-2 که برای ذخیره فیلم در DVD مناسب است.در واقع عدد جلوی MPEG ورژن و نسخه آنرا نشان میدهد که در حال حاظر در سال 2018 میلادی(1397 شمسی) آخرین نسخه آن MPEG-4 میباشد که بسیار حرفه ای تر از نسخه های قبلی خود کار میکند.
(AVI (Audio Video Interlaced : این ظرف(فرمت) برای اولین بار در سال 1992 توسط مایکروسافت معرفی شد. ویدیوهای با پسوند AVII را باید محبوب‌ترین فایل‌های چندرسانه‌ای در کل دهه 90 و همچنین ابتدای دهه 2000 دانست. این فرمت تنها قادر به جای دادن ترک‌های ویدیویی و صوتی بوده و حتی قادر است تا چندین ترک را در خود جای دهد،
(MKV (Matroska Video Container : برای اولین بار در سال 2002 شاهد این فرمت بودیم. فرمت Matroskaa علاوه بر رایگان بودن، یک استاندارد متن باز نیز محسوب میشود و به همین دلیل با گذر زمان به روز باقی مانده است. MKV تقریبا تمامی کدک‌های ویدیویی و صوتی را در خود جای میدهد، علاوه بر اینکه
مقاله پیشنهادی: تفاوت بین افترافکت و پریمیر چیست؟
از چندین زیرنویس نیز پشتیبانی میکند. پشتیبانی از منوهای DVD و دسته‌بندی ویدیوها را باید از دیگر امکانات MKV عنوان کرد که آن را به انعطاف‌پذیرترین فرمت کنونی تبدیل کرده‌اند. به عنوان نمونه، یک DVD را در نظر بگیرید که شامل چند ویدیو است و دسترسی به تمامی آنها از طریق یک منوی شکیل ممکن شده است. اگرچه محبوبیت این فرمت ظرف در حال افزایش است، اما هنوز به صورت جهانی پشتیبانی نمی‌شود.
(x264 (H.264/MPEG-4 AVC : این کدک برای اولین بار در سال 2003 معرفی شد. H.264 را باید شناخته شده‌ترین استاندارد رمزنگاری در ویدیوهای Blu-rayy و همچنین محبوب‌ترین استاندارد رمزنگاری در سیستم‌های پخش آنلاین دانست. در مورد محبوبیت و کاربرد این کدک، کافی است
بدانید سرویس‌های پخش آنلاینی همچون YouTube و Vimeo از H.264 استفاده می‌کنند. x264 در واقع یک پیاده‌سازی منبع باز برای این کدک است که به ازای ارائه کیفیت بالا، حجم معقولی را اشغال میکند.
(x265 (H.265/MPEG-H HEVC : در بین انواع فرمت‌ها و کدک‌های تصویری ، H.265 را باید جدیدترین دانست که برای اولین بار در سال 2013 به عنوان کدک بهبود یافته H.264 معرفی شد. در H.265، شاهد افزایش فشرده‌سازی به میزان دو برابر هستیم، در حالی که کیفیت آن همچنان همانند H.264 باقی مانده است.
پشتیبانی از رزولوشن‌های بالا تا 8K را باید برتری محض این کدک دانست. در واقع H.265، بهترین کدک عرضه شده تا امروز است، چرا که از بالاترین رزولوشن‌ها پشتیبانی کرده و از طرفی دیگر، فشرده‌سازی فوق‌العاده زیادی دارد. x265 پیاده‌سازی منبع باز این کدک است. از آنجایی که برخلاف بسیاری از انواع فرمت های تصویری و کدک‌ها، تنها 4 سال از زمان معرفی H.265 می‌گذرد، تعداد زیادی از دستگاه‌ها و پخش‌کننده‌ها از آن پشتیبانی نمی‌کنند.
مقاله پیشنهادی : آموزش افترافکت در اصفهان
بر اساس کدک انتخاب شده، تعادل متفاوتی میان کیفیت ویدیو و همچنین سایز فایل برقرار میشود. به همین دلیل است که فردی میتواند یک فیلم Blu-ray با رزولوشن 1080p را با اندازه کمتر از دو گیگابایت ایجاد کند، در حالی که ممکن است حجم نهایی فیلم مشابه فردی دیگر، با وجود استفاده از رزولوشن پایین‌تر در حد 720p،
بیش از پنج گیگابایت باشد! کیفیت بالاتر ویدیوهای Vimeo در مقایسه با Youtube با وجود استفاده از رزولوشن‌های برابر، توجیح یکسانی دارد. روش کدبندی ویدیو و فشرده‌سازی آن فوق‌العاده مهم است.
